عماد افروغ مدرس دانشگاه و نماینده ادواری مجلس در حالی که آمریکا ظریف را تحریم کرده است، چنین تحریم‌هایی را به یک سلاح نخ نما و سطحی تعبیر کرد؛ تعبیری که کم و بیش می توان از آن به عنوان سخن منطقی نام برد. 

برهمگان ثابت شده است که آمریکا از هر حربه ای برای کشاندن ایران به پای مذاکره استفاده می‌کند و این بار سعی دارد با تحریم دیپلمات ایران، ما را مجبور به مذاکره کند.

افروغ که معتقد است چنین سلاح هایی دیگر مورد قبول حتی متحدان آمریکا نیست، دقایقی در این باره با وی به گفت و گو نشستیم و او به تحلیلی از تحریم های اخیر پرداخت. آنچه از نظر می گذرانید، حاصل گفت و گوی ما با وی است.

* تحریم ها بهترین فرصت برای توسعه است

تحریم‌های پیش رو را چگونه تحلیل می‌کنید؟

افروغ: اگر کسی به چارچوب گفتمان انقلاب اسلامی بیندیشد و تجارب جمهوری اسلامی را پیش رو داشته باشد، تحریم‌ها بیش از آنکه تهدید باشند، فرصت هستند یعنی عامل محرکی برای بازنگری در خود، رجعت به گفتمان انقلاب اسلامی، توجه به نیروها و قابلیت‌های خودی، توسعه درون زا و اقتصاد مقاومتی است. در واقع باید به این مسأله توجه کنیم که چه کسی، چه کسی را تحریم می کند و  چه کشوری با چه بهانه هایی، کشور دیگری را تحریم می کند، همین مسأله می‌تواند در دستور کار نظام جمهوری اسلامی قرار بگیرد، که چرا باید ایران تحریم شود. باید روی این مسأله آگاهی بخشی شود که چرا اینچنین تحریم مظلومانه ای از سوی کشوری شاهد هستیم که امر بر آن مشتبه شده است و ظاهراً قدرت سخت افزاری دارد و فاقد هرگونه شعور اجتماعی و قدرت واقعی نرم است؛ این امر بهترین فرصت برای جمهوری اسلامی ایران است که عملاً به آن ادعاها و شعارها وفادار است؛ به هرحال نمی توان اینچنین شعارهای انقلابی و شعارهای قدرت نرم دهیم، اما عملاً اقداماتی متناسب با این شعارها از ما سر نزند. ما از این شکاف نظر و عمل و شکاف شعار و عمل رنج می بریم و بسیاری از مشکلات ما و حتی همه مشکلات ما ناشی از این شکاف است. هر نقطه که این شکاف وجود نداشت، ما موفق بودیم و مصداق این جمله در طول تاریخ انقلاب اسلامی تا کنون است.

*شکاف میان شعار و عمل را ایجاد نکنیم

 به نظر شما می توان در شرایط کنونی از تجربه های طول تاریخ انقلاب اسلامی تا کنون بهره مند شد؟

 افروغ: هرگاه شکاف میان شعار و عمل نبود، توفیق داشتیم و هرگاه شکاف در این میان ایجاد شد، از توفیقات محروم بودیم. ما شکاف بین عمل و نظر داریم؛ بزرگترین مسئله نظری و عملی کشور  شکاف میان نظر و عمل است؛ بنابراین تحریم ها بهترین فرصتی است که دیگر به دست نمی آید. کما اینکه در انقلاب اسلامی و دفاع مقدس از آن به عنوان فرصت استفاده کردیم، پیش رفتیم و پیروز شدیم. در دفاع مقدس یک گوشمالی نرم به دشمن دادیم و از سرزمین مان دفاع کردیم؛ همه این ها پیروزی است. این پیروزی ها به برنامه‌ریزی‌ها، به نظارت ها و اعمال ما مربوط می شود. واقعیت این است که نمره خوبی به این مصادیق نمی دهم و اتفاقا این روزها به جایی رسیده ام که باید بار دیگر انقلابی دهه پنجاه شوم؛ یقه بگیرم که این چه وضعی است و حتی یقه خیلی چیزها را بگیرم که اگر نمی‌توانید کشور اسلامی را اداره کنید، پس شعارش را هم ندهید؛ چون اگر کشور را نتوان به صورت اسلامی اداره کرد و شعار اسلامی شدن را داد و خلاف عملکرد پیش رفت، این لطمه به اسلام است و حتی نه تنها لطمه به اسلام است، بلکه اسلام روکشی برای فریب کاری و برای کسانی شده است که به نام دین، مال مردم را به تاراج می برند و اموال بیت المال را اسراف می کنند.

در این شرایط که عده ای به نام اسلام خلاف موازین عمل می کنند، چه باید کرد؟ هم باید اسلام را حفظ کرد و هم باید با آنها مقابله کرد. ما یا باید  این موارد را توجیه کنیم و یا باید فریاد بزنیم که اگر قرار است فریاد بزنیم، باید برای تبعات این فریاد ها آماده شویم. اگر کسی پایبند اسلام، انقلاب و اصل نظام جمهوری اسلامی است، حداقل نباید مانع از فریاد زدن شوید. حتی اگر فریاد نمی زنید، توجیه گر وضع موجود نباشیم؛ بنابراین همین  تحریم می‌تواند فرصتی برای بازسازی خودمان، بازگشت به انقلاب اسلامی، توسعه درون زا و افشاگری های طرف تحریم کننده باشد. این شرایط کنونی بهترین فرصت برای مقابله نرم و رو کردن کسانی است که ما را تحریم کرده اند. از این فرصت باید کمال استفاده را برد.

* تحریم ها هیچ توجیه منطقی ندارد

همیشه در صحبت های تان برای مقابله با شرایط تحریم از واژه ای به نام خاکریز به میان می آورید. منظور از این خاکریزها در شرایط کنونی چیست؟

افروغ: ما باید خاکریز بزنیم و حتی باید این خاکریز را در گذشته می زدیم. این خاکریزها می توانست در حوزه های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در سطح جهان و منطقه باشد. ما در سطح آسیا تا چه اندازه خاکریز مالی، اقتصادی و فرهنگی زده ایم؟ ما مبدع چند خاکریز اقتصادی، سیاسی و فرهنگی بودیم؛ زمانی که wto(سازمان تجارت جهانی) مطرح شد، همان زمان بحث سازمان تجارت آسیایی مطرح شد و حتی زمانی که موضوع پول اروپا و یورو مطرح شد، همان زمان پول آسیایی مطرح شد. ما چه زمانی این کارها را انجام دادیم و چه زمانی از قدرت های نرم مان بهره مند شدیم. ما کانون ها و سازمان های فرهنگی زیادی در سطح جهان داریم اما تا چه اندازه از این کانون ها برای به رخ کشیدن مظلومیت نظام جمهوری اسلامی و افشا کردن تحریم هایی که پی‌در‌پی سراغ مردم مظلوم ما می‌آید؛ بهره مند می شویم. موضوع تحریم ما را به دستگاه های فلسفی خودشان ببرند و در آنجا این موضوع را حلاجی کند که چرا و برای چه موضوعی ما را تحریم کرده اند؟ ما را تحریم کرده اند چون در برابر ارزش های مان ایستاده ایم، چون با داعش مقابله می کنیم؛ چون به دفاع از ملت مظلوم یمن و و سوریه و غیره می پردازیم. همه این موضوعات را با یک فیلسوف و جامعه شناس مطرح کنند تا متوجه شوند که تحریم ما بدون منطقی صورت گرفته است. متأسفانه ما در کشور از فرصت ها و قابلیت های خود اصلا استفاده نمی کنیم و این موضوع  بسیار شرم‌آور است. عدم استفاده ما به مرز شرم‌آوری رسیده است بارها گفته شده و به لحاظ تجربی ثابت شده است که هر جا که مقاومت کردیم و شکاف میان عمل و نظر وجود نداشت؛ موفق بوده‌ایم، چرا از این تجارب نباید استفاده کرد و چرا مدیریت زمان جنگ نباید به شرایط کنونی منتقل شود و بتوانیم از آن روحیه مقاوم زمان انقلاب اسلامی و دفاع مقدس بهره مند شویم. همه این‌ها ضعف های مدیریتی است.

* روشنفکران انقلابی به میدان بیایند

منظور از ضعف مدیریتی چیست؟

افروغ: زمانی که از ضعف مدیریتی صحبت می کنیم، منظور مدیریت حاکمیتی است و تنها به اجرایی معطوف نمی شود بلکه قضایی را هم شامل می شود. باید باری دیگر روشنفکران  به میان مردم بیایند و آنها را آگاه کنند.ایده‌آل و مطلوب ما این است که روشنفکران انقلابی بیایند چراکه ضریب اطمینان به موفقیت شان بیشتر و موفقیت شان برای مان ثابت شده است. نظریات این روشنفکران در انقلاب ساخته شده است و ریشه در فرهنگ و هویت تاریخی مردم دارد؛ بنابراین با گفتمان و کشورهای خارجی را نمی توان کشور را نجات داد بله باید با همان گفتمانی که انقلاب شکل گرفت و ملت را نجات داد، باید از همان گفتمان استفاده کنیم و این شکاف ها را فریاد بزنیم. ما به لحاظ استفاده از ظرفیت های مان در راستای تحقق عدالت اجتماعی و مقابله با تحریم ها، پرونده درخشانی نداریم، هرچند تاکنون ایستادگی کرده ایم اما همین توفیق نسبی بدست آمده توسط کسانی است که روحیه مقاومت دارند و اعمال و اقدامات شان متناسب با این شعارها و روحیه مقاومت شده است.

آمریکا از فرط استیصال دست به تحریم شخصیت ها می زند

به نظر شما تحریم وزیر امور خارجه ایران چه پیامی می تواند داشته باشد؟

افروغ: معتقدم اگر ایستادگی و مقاومت مقام معظم رهبری نباشد، مطمئناً ایستادگی و مقاومت مقامات دیگر ما هم معنادار نخواهد داشت؛ مقامات و مسئولان ما به پشتوانه مقاومت مقام معظم رهبری دل و جرأت پیدا می‌کنند، این نکته اساسی است که باید آن را مد نظر قرار دهیم.پیش از آقای ظریف، مقام معظم رهبری راتحریم کردند و دشمن باز هم به هیچ جا نرسید.تحریم ها امروز تبدیل به سلاح نخ‌نما و سطحی شده است، حتی تحریم ظریف هم نخ نما و سطحی است. این تحریم‌ها فشاری به ما وارد نخواهند کرد مشروط بر اینکه ما از قابلیت های داخلی استفاده کنیم. حتی از منظر بین‌المللی هم این تحریم ها نخ نما، سطحی و بی خاصیت است، یعنی دشمن از  فرط استیصال دست به این سلاح میزند؛ این سلاح ها دیگر مورد قبول سایر متحدین و کشورهای متحد آمریکا هم نیست. عقل عمومی و وجدان عمومی بر نمی‌تابد، ضمن اینکه ما باید آگاهی‌بخشی کنیم که چرا باید تحریم شویم؟ضمن اینکه برای این تحریم‌ها ارزش قائل نیستیم و حتی در برابر آن ایستادگی و مقاومت می‌کنیم.

امروز ما باید اقتصاد مقاومتی و توسعه حوزه های خود را سامان بخشیم و البته به این معنا نیست که دست از افشاگری بین المللی، آگاهی‌بخشی، تعامل و مراوده با نخبگان عالم برداریم بلکه باید همه این مصادیق را انجام دهیم و کاری کنیم که یک داور بیرونی این تحریم ها را بررسی کند که تا چه اندازه غیرمنطقی است. امروزه تحریم‌ها دیگر منتفی و بی خاصیت هستند. دشمن به دلیل آنکه هیچ ابزاری در اختیار شان نیست و با همین ابزار هژمونیکی که آنها سالیان گذشته برای خود تعریف کرده‌اند، سعی دارند فشار مضاعف را بر ما وارد کنند. ما طی این سال ها فرصت کافی داشتیم تا با این حربه های هژمونیک برخورد کنیم که متأسفانه نه برخورد کرده ایم و نه با آنها مقابله ای داشتیم. ما طی این سال ها فرصت‌های مغتنم بسیاری داشتیم که از دست دادیم.

* تحریم ها گامی در راستای نابودی سیاست خارجی آمریکاست

البته برخی از افراد بر این تصور هستند که سازمان های بین المللی در ماجرای تحریم ما بی طرف هستند، نظرتان در این مورد چیست؟

افروغ: سازمان های بین المللی از ابزارهای هژمونیک آمریکا هستند. صندوق بین‌المللی پول و سازمان تجارت جهانی و امثال اینها قدرت های نرمی هستند که در اختیار آمریکا قرار دارد. متاسفانه با توجه به اینکه فرصت مناسبی داشتیم، خاکریز نزدیم و اگر ما کشورهای اسلامی با هم متحد بودیم، پول مشترک آسیایی، سازمان تجارت آسیایی و  در سطح منطقه اتحادیه های سیاسی، اقتصادی و نظامی داشتیم، دیگر امروز آمریکا چنین تحریم هایی را بر ما اعمال نمی‌کرد. ما اتحاد و وحدت نداریم و تا کنون خاکریز نزدیم و کماکان در دستور کار مان نیست. فعلا کشور را روزمره ادامه می‌دهند و نمی‌دانیم که باید به افق‌های بالا برویم که البته قرار بود به این افق ها دست یابیم اما این اتفاق در هیچ سطحی نیفتاد و تنها حرفش را زدیم.امروز اقدامات هماهنگ و متناسب با این حرف های خوب را شاهد نیستیم. تحریم وزیر امور خارجه موضوع جدیدی نیست و در راستای تحریم های گذشته است. البته این تحریم اخیر بسیار مضحک و خنده‌دار است گرچه همه تحریم ها مضحک بوده اما دو تحریم آخر بسیار خنده دار است.

 منظور از دو تحریم اخیر چیست؟

افروغ: یعنی تحریم مقام معظم رهبری و آقای ظریف از سوی دشمن بسیار خنده دار است. هیچ کدام از این تحریم ها نمی تواند توجیهی داشته باشد؛ مگر می توان رهبر دینی و سیاسی یک کشوری و جامعه عظیمی همچون ایران را تحریم کرد.زمانی که تحریم صورت می گیرد، گامی رو به نابودی خود است؛ آنها با این تحریم به نابودی شان نزدیک تر می شوند.بعضی‌ها شاید مسائل را به گونه ای دیگر ببینند و تحلیل دیگری داشته باشند اما کلام دیگری را ببینند و تحلیل دیگری داشته باشد و تحریم دیگری را ببیند اما کلام من نظری و تحلیلی است. معتقدم این تحریم ها از فرط استیصال آمریکاست و  با این تحریم های سطحی گامی برای نابودی حداقل سیاست‌های جاری آمریکا نزدیک تر می شویم.